رهنمود حضرت على عليه‏السلام براى پرهيز از تفسير به راى‏

چنان كه قبلا اشاره شد انسان خواسته‏ها و ذهنيت‏هايى دارد كه گاه با نظر قرآن موافق نيست و به حسب طبيعت انسانى خود دوست مى‏دارد قرآن نيز با نظر و خواسته او موافق باشد و گاه حتى به طور ناخودآگاه ممكن است آن ذهنيت‏ها و پيش داورى‏ها در برداشت و فهم او از قرآن تاثير بگذارد. چون چنين خطرى، هر انسانى را در مقام تفسير قرآن تهديد مى‏كند و شيطان نيز هر لحظه در پى فرصت است تا با فريب دادن چهره‏هاى فرهنگى، كه داعيه فهم دين را نيز دارد، جمعى را از راه حق منحرف كند بسيار بجا و شايسته است به اين قسمت از فرمايش حضرت على عليه‏السلام توجهى ويژه داشته باشيم.حضرت على عليه‏السلام براى در امان ماندن از كج فهمى و پرهيز از انحراف احتمالى مى‏فرمايد: واتهموا عليه آرائكم؛ آنگاه كه در مقام فهم و ? تفسير قرآن برمى آييد، پيش داورى‏ها و سوابق ذهنى و اميال و آراى خود را در مقابل قرآن تخطئه كنيد و آراى شخصى و هواهاى نفسانى خود را كنار بگذاريد و به تعبير حضرت على عليه‏السلام، خود را در مقابل قرآن متهم و تخطئه كنيد.گفتنى است تعبير مذكور لزوم نهايت احتياط و رعايت امانت و تقوا را در فهم و برداشت از قرآن كريم مى‏رساند؛ زيرا حضرت على مى‏فرمايد آراى خود را در مقابل قرآن نادرست تلقى كنيد و با اين ذهنيت، كه من هيچ نمى‏دانم و آنچه قرآن مى‏گويد حق است، با قرآن روبه‏رو شويد و در صدد فهم و تفسير قرآن برآييد: واستغشوا فيه اهوائكم؛ هوس‏هاى خود را نابجا و نادرست بدانيد تا بتوانيد از قرآن درست استفاده كنيد، وگرنه همواره در معرض خطا و انحراف هستيد.
بنابراين، جوهره دين كه همان تسليم بودن در مقابل خداست، اقتضا مى‏كند انسان مطيع محض خداى متعال باشد و در مقابل احكام خدا و دستورات قرآن كريم، راى و نظر و پيش داورى خود را محكوم به بطلان بداند. وقتى چنين روحيه‏اى بر انسان حاكم باشد بديهى است قرآن و احكام و دستورات و معارف الهى را بهتر درك مى‏كند و آن گاه كه بنا بر تسليم داشته باشد آنها را با جان و دل پذيرا مى‏باشد.